Client: Municipality of Filothei- Psyhiko
Status: Competition Entry - 1st Prize
Date: 2022
Location: Athens, Gr
Designing Team: Phivos Sigalas, Eleana Pastra
Architect Cosultant: Aikaterini Gousgouni
Student Architect: Fotini Fiampoli
Concept
1. Initial Thoughts & Area Analysis | Garden-Cities as Green Clusters
The suburbs of Psyhiko and Filothei although they both started to develop as green suburbs of Athens, through the rapid expansion of the city, soon turned into what it is today, a green residential oasis/grove within the center of the city. The most decisive role in the above situation was played by the original urban planning of the areas, which concerned a system of curved roads, parks & squares. The design in question, drawing inspiration from other northern European standards, through design tools such as the interruption of visual continuity, intense vegetation but also clearly defined and protected boundaries, it eventually created a closed and compact system characterized by greenery and isolation. As a result, these areas turned into an important green pocket within the metropolis. A garden-city within Athens, which due to the above unique characteristics for the Athenian standards, projects a different way of living. In other words, a spatial set is formed, which elevates the quality of life and the connection of the habitation with the dominant greenery, as its basic "brand" and identity element.
2. Synthesis Aproach | City as a Park
The area of N. Psyhiko, although it is one of the finest neighborhoods of Athens, it developed distinctly different characteristics, and does not have the glamor and purity that one finds in Filothei and Palaio Psyhiko. The issue therefore that arises is how the area in question, although disadvantaged in terms of the respective structural possibilities and advantages, will be able to follow the other two in terms of the high levels of aesthetics and offered quality of life. In order to create an approach of the three communities under a common identity able of highlighting their special characteristics and strategic advantages for the benefit of their residents. Therefore, proceeding to the processing of our proposal, we chose to build on the presence and image of the areas in question, as pockets of greenery and garden-cities . Therefore, at a design level, we chose to introduce a language, which is capable of bringing all those characteristics that make Filothei and Palaio Psyhiko unique as urban planning practices but also in terms of living standards, taking into account the special needs of the time and with an eye always on a "green" future. As a consequence, we are promoting a solution which, having dense greenery and peace as its dominant identifying element and contention, has the ambition to transform the community of N. Psyhiko and ultimately the entire neighborhood, into an idyllic environment. Through the introduction of a series of design tools that already appear and function in P. Psyhiko and Filothei such as the numerous small green spaces, the parks/groves but mainly the visual discontinuities created through the curvature of the streets and the existence of the squares, we transform in the end N. Psyhiko to a compact system of green paths and seating areas. Through an architecture based on the harmony of movement and organic outlines, we begin to treat the city as a place for walking and wandering. In other words, we change our perspective and we approach the city again from the perspective of the pedestrian or the cyclist. As a result, the city is redesigned and introduced based on a world where life is once again outdoors and movement changes form. As a result, a city is born with the form of a park in which greenery is elevated to a dominant part of everyday life and where the car is eventually reduced to a secondary role.
Aesthetics & Character
Therefore, based on the above, our architecture, both at the level of design and drawings as well as at the level of aesthetics, aspires to serve the above goals. Having as a basic axiom the leading role of greenery both at the level of shaping the public space but also as the main connecting element between the three communities, we focus on strengthening and highlighting it. As a result, the hard surfaces and the urban equipment we introduce, being in soft and white tones, have the ambition, on the one hand, to give an overall calmness to our intervention, and on the other, to work emphasize and highlight the intense planting. As a result, an environment with the maximum possible purity is created, with the greenery taking the lead and functioning as the image of the whole municipality. We therefore have a wider aesthetic framework, which, taken at the level of engravings from the era of romance, through a modern point of view and materials, creates a characteristic and green urban environment. An environment capable of functioning as a common place for the entire municipality, having common visual and perceptual references and ultimately serving the function of the areas in question, as garden cities and green oases within Athens.
Εργοδότης: Δήμος Φιλοθέης- Ψυχικού
Κατάσταση: Πρόταση σε Διαγωνισμό - 1ο Βραβείο
Χρονολογία: 2022
Θέση: Αθήνα, Gr
Σχεδιαστική Ομάδα: Φοίβος Σιγάλας, Ελεάνα Πάστρα
Σύμβουλος Αρχιτέκτονας: Αικατερίνη Γουσγούνη
Φοιτήτρια Αρχιτεκτονικής: Φωτεινή Φιαμπόλη
Πρόταση
1. Αρχικές Σκέψεις & Ανάλυση Περιοχής | Αλσουπόλεις ως Πράσινες Οάσεις
Τα προάστια του Ψυχικού και της Φιλοθέης παρότι άρχισαν να αναπτύσσονται ως πράσινα προάστια της Αθήνας, μέσω την ραγδαίας επέκτασης της πόλης, σύντομα μετατράπηκαν σε αυτό που είναι σήμερα, μια πράσινη κατοικημένη όαση/άλσος εντός του κέντρου της μητρόπολης.
Στα παραπάνω, τον πλέον καθοριστικό ρόλο έπαιξε ο αρχικός πολεοδομικός σχεδιασμός των εν λόγω περιοχών ο οποίος αφορά ένα σύστημα καμπύλων δρόμων, πάρκων & πλατειών. Το εν λόγω σχέδιο αντλώντας έμπνευση από αντίστοιχα βορειοευρωπαικά πρότυπα, μέσω εργαλείων όπως η διακοπή των οπτικών φυγών, η έντονης φύτευση αλλά και των σαφώς ορισμένων και προστατευμένων όριων, δημιουργήσαν ένα κλειστό και συμπαγές σύστημα με κυρίαρχο τον χαρακτήρα του πρασίνου και της απομόνωσης. Μετατρέποντας εν τέλει σε έναν σημαντικό θύλακα πρασίνου εντός της μεγαλούπολης. Μια αλσούπολη στην πραγματικότητα εντός της Αθήνας, η οποία λόγω των παραπάνω μοναδικών για τα Αθηναϊκά δεδομένα χαρακτηριστικών, προβάλλει έναν διαφορετικό τρόπο κατοίκησης. Με άλλα λόγια σχηματίζεται ένα χωρικό σύνολο, το οποίο ανάγει την ποιότητα ζωής και τη συνύφανση της κατοίκησης με το κυρίαρχο πράσινο, ως το βασικό του “brand” και ταυτοτικό στοιχείο.
2. Συνθετική Προσέγγιση | Πόλη ως Πάρκο
Η περιοχή του Ν. Ψυχικού, παρότι αποτελεί μια από τις γειτονιές πρότυπα της Αθήνας, λόγω της εξελικτικής της πορείας, ανέπτυξε εμφανώς διαφορετικά χαρακτηριστικά, και δεν διαθέτει την αίγλη και καθαρότητα που συναντάει κανείς σε Φιλοθέη και Ψυχικό. Το ζήτημα συνεπώς που προκύπτει δεν είναι άλλο, από το πως η εν λόγω περιοχή, αν και μειονεκτική ως προς τις αντίστοιχες δομικές δυνατότητες και πλεονεκτήματα, θα μπορέσει να ακολουθήσει τις άλλες δύο όσον αφορά τα υψηλά επίπεδα αισθητικής και προσφερόμενης ποιότητας ζωής. Να υπάρξει ως εκ τούτου μια προσέγγιση των τριών κοινοτήτων κάτω από μια κοινή ταυτότητα αναδεικνύοντας όμως τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και στρατηγικά πλεονεκτήματα τους προς όφελος των κατοίκων τους.
Προχωρώντας λοιπόν στην επεξεργασία της πρότασης επιλέξαμε την συνέχιση τόσο σε επίπεδο γειτονιάς όσο και σε κλίμακα πόλης, της παρουσίας και εικόνας των εν λόγω περιοχών, ως θύλακες πράσινου και αλσουπόλεων. Ως εκ τούτου σε σχεδιαστικό επίπεδο, επιλέξαμε την εισαγωγή μιας γλώσσας, η οποία να είναι ικανή να φέρει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που καθιστούν τη Φιλοθέη και το Ψυχικό μοναδικά ως πολεοδομικές πρακτικές αλλά και εγχώρια πρότυπα κατοίκησης, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη μας τις ειδικές ανάγκες της εποχής και με το βλέμμα πάντα στραμμένο σε ένα «πράσινο» μέλλον.
Προάγουμε ως συνέπεια μια λύση η οποία, έχοντας το πυκνό πράσινο και τη γαλήνη ως το κυρίαρχο ταυτοτικό στοιχείο και επίδικο, έχει τη φιλοδοξία να μετατρέψει την κοινότητα του Ν. Ψυχικό, αλλά και τελικά το σύνολο του δήμου, σε ένα ειδυλλιακό περιβάλλον περιπάτου και αναψυχής. Μέσω της εισαγωγής μιας σειράς εργαλείων που ήδη συναντάμε και λειτουργούν σε Π.Ψυχικό και Φιλοθέη όπως, οι πολυάριθμοι μικροί χώροι πρασίνου, τα πάρκα/άλση αλλά κυρίως οι οπτικές ασυνέχειες που δημιουργούνται μέσω της καμπύλωσης των δρόμων και της ύπαρξης των πλατειών, μετατρέπουμε εν τέλει το Ν. Ψυχικό σε ένα συμπαγές σύστημα πράσινων διαδρομών και καθιστικών. Μέσα από μια αρχιτεκτονική βασισμένη στην αρμονία της κίνησης και τις οργανικές χαράξεις, αρχίζουμε να αντιμετωπίζουμε την πόλη ως ένα πεδίο περιπάτου και περιπλάνησης. Αλλάζουμε με άλλα λόγια σκοπιά και ξαναβλέπουμε την πόλη από τη μεριά του περιπατητή ή του ποδηλάτη. Ως αποτέλεσμα η πόλη επανασχεδιάζεται και συστήνεται βασισμένη σε ένα κόσμο όπου η ζωή ξαναγίνεται υπαίθρια και η μετακίνηση αλλάζει μορφή.
Γεννιέται έτσι μια πόλη ως πάρκο μέσα στην οποία το πράσινο εξυψώνεται σε κυρίαρχο κομμάτι της καθημερινότητας και της ζωής, και όπου ο δρόμος και το αυτοκίνητο περνάνε σε δεύτερο πλάνο.
3. Αισθητική & Χαρακτήρας
Με βάση λοιπόν τα παραπάνω, η αρχιτεκτονική μας τόσο σε επίπεδο σχεδιασμού και χαράξεων όσο και σε επίπεδο αισθητικής, φιλοδοξεί να υπηρετήσει τους παραπάνω στόχους. Έχοντας ως βασικό αξίωμα τον πρωταγωνιστικό ρόλο του πρασίνου τόσο σε επίπεδο διαμόρφωσης του δημοσίου χώρου όσο και ως βασικού συνδετικού στοιχείου μεταξύ των τριών κοινοτήτων, ρίχνουμε το βάρος στην ενίσχυση και ανάδειξη του. Ως αποτέλεσμα, οι σκληρές επιφάνειες και ο αστικός εξοπλισμός που εισάγουμε, όντας σε απαλούς και λευκούς τόνους έχουν την φιλοδοξία, αφενός να προσδώσουν μια συνολική ηρεμία στην παρέμβαση μας, και αφετέρου να λειτουργήσουν αντιστικτικά με την έντονη φύτευση τονίζοντας τη. Δημιουργείται ως εκ τούτου ένα περιβάλλον με τη μέγιστη δυνατή καθαρότητα, με το πράσινο να πρωταγωνιστεί και να λειτουργεί ως ίσο για το σύνολο εν τέλει του δήμου. Έχουμε επομένως, ένα ευρύτερο αισθητικό πλαίσιο, το οποίο βγαλμένο σε επίπεδο χαράξεων από την εποχή του ρομαντισμού, μέσα από μια σύγχρονη σκοπιά και συνδυασμό υλικών δημιουργεί ένα χαρακτηριστικό και πράσινο αστικό περιβάλλον. Ένα περιβάλλον, ικανό να λειτουργήσει ως κοινός τόπος για το σύνολο του δήμου, έχοντας κοινές οπτικές και αντιληπτικές αναφορές και υπηρετώντας εν τέλει την λειτουργία των εν λόγω περιοχών ως κηπουπόλεων και οάσεων πρασίνου εντός της Αθήνας.